Narzędziownia nawyków
2022-03-21
Świat się automatyzuje, wiele procesów pozostaje w cieniu efektów dostępnych za pomocą jednego kliknięcia. Czy dotyczy to także nas? Młodzi ludzie wszyscy chcą się rozwijać. Wszyscy mają jakieś pragnienia i marzenia, chociaż twierdzę , że większość ma za małe marzenia i cierpi przez ograniczenia wprowadzane przez siebie samych lub otoczenie. Ilość materiałów i dostępnej wiedzy może paradoksalnie zdemotywować młodą osobę, bowiem, może ona uznać, że napisano już wszystko i odkryto już wszystko na dany temat i poczuć, że dalsze poszukiwania są bezcelowe, zawsze bowiem ktoś będzie szybszy, lepszy, a konkurencja w połączonym siecią globalnej wiosce wydaje się przerastać wyobraźnię. Zatem ilość wiedzy dostępnej może być nie inspiracją, a hamulcem rozwoju.
Dlatego kwestia motywowania siebie i sztuka motywowania kogoś to ogromny wkład w czyjś rozwój i progres na różnych życiowych polach. Dotyczy to zarówno młodzieży, jak i wysoko wykwalifikowanych specjalistów, którzy także mierzą się z podobnymi problemami, różni się tylko skala.
Dlatego tak istotne jest na ścieżce edukacji współczesnej szkoły włączenie w proces uczenia się odpowiednich narzędzi i technik służących świadomemu uczeniu się, świadomemu filtrowaniu i przetwarzaniu oraz zapamiętywaniu informacji, a co najważniejsze nie zagubieniu w tym wszystkim własnych preferencji, talentów i mocnych stron, czyli wyposażenia, bez którego nie możemy mówić o sukcesie.
Ludzie sukcesu to niekoniecznie ci, co wiedzą najwięcej, ale z pewnością jedni z tych którym nie powiedziano w kluczowym momencie ich życia, że się czegoś nie da, że to niemożliwe. I tu we współczesnej szkole wielka rola mentorów, tutorów, coachów, ludzi, którzy życzliwie i rzeczowo oceniają sytuację z zewnątrz, prowadzą do skutecznej autoanalizy i dają narzędzia do samorozwoju.
Kto nas uczył jak się uczyć?
Czy ktoś nam mówił jakie stosować techniki i dlaczego techniki dobre dla kogoś innego nie są odpowiednie dla mnie? Nowoczesna szkołą nie może zamykać oczu na tę jakże ważną potrzebę. Dawanie wiedzy to jedno z zadań szkoły, ale to się zmienia, bowiem źródła rzetelnej wiedzy są wszędzie. Jednak trening technik uczenia się, metod pracy w grupie i indywidualnie, metod i technik rozwiązywania problemów, dzielenia się zadaniami, analiz, syntez, wniosków, autoprezentacji to zbiór kompetencji miękkich, na które zwracają uwagę przyszli pracodawcy nawet bardziej niż na wiedzę przyniesioną do danej instytucji, szczególnie przez młodego człowieka, przed którym wiele szkoleń i pracy nad rozwojem w swojej specjalizacji.
Dlatego nowoczesna szkoła, a szczególnie nowoczesne liceum, które pragnie przygotować młodzież nie tylko do egzaminu maturalnego, ale do egzaminu z wejścia w dorosłe życie nie może nie zająć się tym ważnym zagadnieniem.
Musimy uczyć , jak się uczyć, musimy sami posiadać tę wiedzę i umiejętności, by tworzyć z młodzieżą wzorce pracy dostosowane do ich indywidualnych predyspozycji i potrzeb. Taki warsztat uczy także efektywnego wykorzystywania czasu pracy i odzyskiwania czasu na własne pasje, czas odpoczynku i życia towarzyskiego.
Oto definicja zaproponowana przez holenderskiego badacza B. Verplankena. Wynika z niej, że nawyk to wyuczone zachowanie, a więc można się go nauczyć. Nauczyć i powtarzać.
"Nawyk to wyuczona sekwencja zachowań, które są automatyczną reakcją na specyficzne wyzwalacze i ich funkcją jest osiągnięcie pewnych stanów końcowych".
W procesie uczenia się nie doceniamy często roli nawyków i automatyzmów, które kierują naszym działaniem ,a często mają decydujący wpływ na końcowy sukces lub porażkę. Pojedynczy sukces nie tworzy nawyku, jeśli nie ma świadomości z jak wielu kroków się składa i jaka sekwencja kroków pracuje na osiągnięcie poszczególnego celu. To, co brakuje nam wszystkim to świadomość, że systematyczność i dobre nawyki zdziałają niejednokrotnie o wiele więcej niż porywy talentu, dające może i spektakularny, ale często jednorazowy sukces, a później często frustrację braku jego powtarzalności.
Każdemu człowiekowi jest trudno budować dobre nawyki i automatyzmy prowadzące do sukcesu, stąd potrzeba pracy z drugim człowiekiem. Tym człowiekiem jest i powinien być nauczyciel , tutor, coach, który usprawni nam ścieżkę pełną zawiłości i potencjalnych pomyłek budując z nami plan rozwoju i monitorując go z nami zmuszając do autorefleksji.
Dlatego w nowoczesnej szkole nie może zabraknąć tego elementu, bowiem narzędziaonia uczenia się to znaczący procent sukcesu jednostki w przedmiotach szkolnych i dziedzinach specjalizacji w późniejszym życiu zawodowym.
Dostajesz to, co cyklicznie powtarzasz. Proces nabywania wszystkich nawyków i automatyzmów przebiega w czterech etapach, następujących zawsze w tej samej kolejności: sygnał, pragnienie, reakcja, nagroda. Jest to tzw. pętla nawyku.
James Clear w swojej książce "Atomowe nawyki" prezentuje cztery prawa, które mogą nam pomóc przyswoić sobie lepsze nawyki albo pozbyć się tych niechcianych:
"Uczyń to oczywistym, uczyń to atrakcyjnym uczyń to łatwym, uczyń to satysfakcjonującym."
Nawyki są tak ważne, bo pomagają zostać takim typem człowieka, jakim chciałabyś być. One kształtują naszą tożsamość. Dlatego zapytaj siebie, jaką osobą chciałabyś być. A gdy już będziesz to wiedział, zacznij podejmować drobne kroki w tym kierunku. Zmiany możesz zacząć od teraz, od nowego roku szkolnego. Może się okazać, że sukces jest jednak pokłosiem codziennych nawyków, a nie jednorazowych, wielkich przemian.
Wróć
